Satıcı Olmak İstiyorum

Gıda ile Temas Eden Malzemeler Yönetmeliği

Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Yönetmelik¹ ("Yönetmelik"), gıdayla temas eden tüm malzemeler için uyulması gereken genel gereklilikleri belirler. 2019/44 sayılı Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Plastik Madde ve Malzemeler Tebliği veya 2012/30 sayılı Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Seramik Malzemeler Tebliği gibi başka mevzuatlar, gıdayla temas eden belirli malzemeler için ek gereklilikleri düzenler. Yönetmelik, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun'a ("4703 sayılı Kanun") göre uygulanmalıdır.

Bu kanun, gıdayla temas eden malzemelerin üretimi sırasında ürünlerin kullanılması ile ilgili genel ve ayrıntılı kuralları belirler.

Yönetmelik kapsamında gıdayla temas eden malzemeler satıyorsanız bunların Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun yanı sıra malzemeye ya da maddeye (seramik, rejenere selüloz film, metal veya plastik gibi) özgü gerekliliklere uygun olmasını sağlamanız gerekir. Yönetmelik'i tamamlayıcı nitelikteki tüm geçerli mevzuatlara da uymalısınız.

Yönetmelik'e uymakla yükümlüsünüzdür. Bu, genel bir öneri niteliğindedir ve yasal tavsiyelerin yerini alacak şekilde kullanılmamalıdır. Sattığınız, gıdayla temas eden malzemelerle ilgili yasalar ve yönetmelikler hakkındaki endişeleriniz için hukuk danışmanınıza başvurmanızı öneririz.

¹Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Yönetmelik

Yönetmelik, gıdayla temas eden hangi malzeme ve ürünler için geçerlidir?

Yönetmelik, gıdayla temas eden aktif ve akıllı malzemeler dahil olmak üzere aşağıdaki koşulları karşılayan malzeme ve ürünler için geçerlidir:

Gıdayla temas etmesi amaçlanan
Gıdayla temas halinde olan ve bu amaç için üretilmiş
Gıdayla temas etmesi muhtemel olan ya da normal veya öngörülen kullanım koşullarında bileşenlerinin gıdaya geçmesi beklenen

Ambalajlar ve kaplar, mutfak gereçleri, çatal bıçak takımı, tabaklar ve kahve makineleri buna örnek olarak verilebilir.

Antikalar, muhafaza etmek veya kaplamak için kullanılan malzemeler (peynirleri, hazırlanmış et ürünlerini veya meyveleri muhafaza eden malzemeler gibi gıdanın bir bölümünü oluşturan ve gıdayla birlikte tüketilebilen madde ve malzemeler) ve umumi veya hususi su tedariki ekipmanı da dahil olmak üzere bazı istisnalar vardır.

Yönetmelik kapsamındaki temel yükümlülükler nelerdir?

Bileşim:

Gıdayla temas eden malzemeler ve ürünler, iyi üretim uygulamalarına uygun şekilde üretilmeli; normal veya öngörülebilir kullanım koşullarında, insan sağlığını tehlikeye sokacak ya da gıdanın bileşiminde, tadında veya kokusunda istenmeyen değişimlere yol açacak miktarda, bileşenlerini gıdaya geçirmemeli ya da salmamalıdır.

Gıdayla temas eden malzeme ve ürünler, aşağıdakilerle ilgili geçerli özel tedbirlere de uymalıdır:

Malzeme ve ürünlerin üretiminde kullanımına izin verilen maddelerin listeleri; gıdayla temas eden aktif veya akıllı malzeme ve ürünlere eklenen izin verilmiş maddelerin listeleri
Aktif veya akıllı malzeme ve ürünlerin listeleri
Gerekli durumlarda, bu maddelere ve/veya bunların eklendiği malzeme ve ürünlere yönelik özel kullanım koşulları

Malzemelerle ilgili olarak aşağıdakiler gibi belirli düzenlemeler söz konusudur:

Maddelerle ilgili olarak aşağıdakiler gibi belirli düzenlemeler söz konusudur:

Herhangi bir aktif malzeme ve ürün; gıdanın bileşiminde, tadında veya kokusunda değişikliğe neden olmamalıdır (örneğin, tüketicileri yanlış yönlendirebilecek şekilde gıdanın bozulma belirtilerini gizleyerek). Akıllı malzeme ve ürünler, gıdanın durumu ile ilgili olarak tüketicileri yanlış yönlendirebilecek bilgiler vermemelidir.

Belgeler:

Hangi malzeme gerekliliklerinin mevcut olduğunu göstermek için gıdayla temas eden malzemelerle birlikte Uygunluk Beyanı sunulmalıdır. Bu özel gereklilikler aşağıdaki mevzuat kapsamında düzenlenmektedir:

Etiketleme:

Tüm talimatlar, kılavuzlar, etiketler, uyarılar ve ürünle ilgili belgeler Türkçe olmalıdır.

Etiketleme aşağıdaki koşulları sağlamalıdır:

Malzemelerin kullanıma uygun olduğunu ve özel kullanım alanları varsa (ör. "kahve için") özel kullanım durumunu da belirtmelidir.
Gerekliyse ürünün güvenli ve düzgün kullanım şeklini belirtmelidir.
Ürünün pazarlamasından sorumlu tarafın adını veya ticari adını ve adresini belirtmelidir.
Ürün takibi amaçlı işaretler içermelidir.
Aktif maddeler söz konusu olduğunda, bu malzemelerin izin verilen kullanım alanı ve açığa çıkabilecek aktif maddelerin adı ve miktarı belirtilmelidir.

Buna ek olarak, malzeme veya ürünün etiketleri, reklamları ve sunumu tüketicileri yanlış yönlendirmemelidir.

Aktif ve akıllı malzemeler ile ürünler, malzeme ya da ürünlerin aktif ve/veya akıllı olduğunu gösterecek şekilde yeterli düzeyde etiketlenmiş olmalıdır.
Tüketicilerin yenilebilir olmayan parçaları saptayabilmesi için, gıdayla temas etmekte olan aktif ve akıllı malzemeler ile ürünler yeterli düzeyde etiketlenmelidir.

Tedarik veya satış için sunulduğunda henüz gıda ile temas etmemiş olan malzeme ve ürünlerde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır. Bu bilgiler, malzemelerin veya ürünlerin ya da bunların ambalajlarının üzerinde yer alabileceği gibi malzemelere veya ambalajlarına yapıştırılan etiketlerin üzerinde de bulunabilir:

"Gıdayla temasa uygundur" ifadesi veya kullanım alanıyla ilgili belirli bir ibare (ör. şarap şişesi) ya da Yönetmelik'in II numaralı ekinde yer alan sembol (niteliği nedeniyle açık ve net bir şekilde gıdayla temas etmeye yönelik olmadığı sürece)
Güvenli ve uygun kullanım için uyulması gereken tüm özel talimatlar
Türkiye'de yerleşik üreticinin, işleyenin veya piyasaya sürmekten sorumlu satıcının adı ya da ticari adı ile adresi veya kayıtlı ofisi
Aktif malzemeler ve ürünler söz konusu olduğunda:

İzin verilen kullanım alanları hakkında bilgi.
Diğer ilgili bilgiler (ör. aktif bileşenin saldığı maddelerin adı ve miktarı). Bu bilgilerin amacı, bu malzeme ve ürünleri kullanan gıda işletmecilerinin ilgili diğer hükümlere uymalarını sağlamaktır.

Bu bilgiler net bir şekilde görünür, okunaklı ve silinmez olmalıdır. İlk üç maddedeki bilgiler Türkçe olmalıdır fakat ek olarak başka dillerde de sağlanabilir.

Ürüne, yenilebilir olmayan aktif ve akıllı malzemeler içerdiğini gösteren aşağıdaki işaret yapıştırılmalıdır.

İşaret net, okunaklı ve silinemez olmalı ve en az 3 mm puntoya karşılık gelmelidir.

Eklenen yönetmeliklerin gerektirdiği başka yükümlülükler var mı?

4703 sayılı Kanun uyarınca üreticilerin ve distribütörlerin de yükümlülükleri vardır.

4703 sayılı Kanun uyarınca üreticilerin yükümlülükleri vardır. Üretici, Türkiye'de bulunan bir imalatçıdır. Türkiye'de bulunan bir imalatçı yoksa Türkiye'de yerleşik ithalatçı veya temsilcidir.

Üreticiler sadece güvenli ürünler sattığından veya tedarik ettiğinden emin olmalıdır.
Üreticiler, normal veya makul ölçüde öngörülebilir kullanımda gıdayla temas eden malzemelere sahip ürünlerin yapısı gereği mevcut olan riskleri değerlendirebilmelerine olanak tanımak için tüketicilere ilgili bilgileri sağlamalıdır. Buna, tüketicileri riskler konusunda bilgilendirmek ve gerekli adımları atmak da dahildir. Örneğin, riskleri önlemek için gerekirse ürünleri piyasadan geri çekmek, tüketicileri uyarmak veya ürünleri tüketicilerden toplatmak.
Üreticiler, ellerindeki bilgilere dayanarak, gıdayla temas eden bir malzemenin, genel güvenlik gereklilikleriyle uyumlu olmaması nedeniyle tüketiciler için risk teşkil edebileceğini, bunu bilen veya bilmesi gereken piyasa gözetimi ve denetimi makamlarına bildirmelidir.
Üreticiler, sundukları veya sunmakta oldukları ürünlerin yol açtığı riskleri önlemek için, talep edilmesi halinde piyasa gözetimi ve denetimi makamlarıyla iş birliği yapmalıdır.

Distribütörlerin yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:

Güvenlik gerekliliklerine özen göstermeye ilişkin genel yükümlülük
Elindeki bilgilere dayanarak, gıdayla temas eden bir malzemenin, genel güvenlik gereklilikleriyle uyumlu olmaması nedeniyle tüketiciler için risk teşkil edebileceğini, bunu bilen veya bilmesi gereken piyasa gözetimi ve denetimi makamlarına bildirme sorumluluğu
Sundukları veya sunmakta oldukları ürünlerin yol açtığı riskleri önlemek için, talep edilmesi halinde piyasa gözetimi ve denetimi makamlarıyla iş birliği yapma zorunluluğu

Diğer Mevzuat

1907/2006 sayılı AT Yönetmeliği temel alınarak uygulamaya konulan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik ("KKDİK" veya AB ülkelerindeki adıyla "REACH"), kimyasallara ve bunların güvenli biçimde kullanılmalarına ilişkin Türkiye'de yürürlükte olan yönetmeliktir. Ürününüz KKDİK kapsamındaki kimyasalları içeriyorsa KKDİK hükümlerine de uymalısınız.

İmalata, piyasaya arza ve belirli maddelerin kullanımına ilişkin kurallar öngören KKDİK yönetmeliği uyarınca, üreticiler ve ithalatçılar kural olarak, ürünlerinde bulunan ve genellikle kayıt, izin, kısıtlama veya bilgi sağlama gerekliliklerine tabi olan kimyasal maddelerin özellikleri hakkında bazı bilgilerin kaydını tutmalıdırlar. Buna ek olarak, KKDİK yönetmeliği kapsamına giren herhangi bir malzemeyi ticari faaliyetleri amacıyla doğrudan veya dolaylı olarak kullanan distribütörler ve kullanıcılar da KKDİK kısıtlamalarına ve bilgi sağlama gerekliliklerine tabi olabilirler.

Ek Bilgiler

Yönetmelik hakkında daha fazla bilgi için Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün web sitesini ziyaret etmenizi şiddetle öneririz:

Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Gıda Yönetmelikleri

Hala sorularınız mı var?

Hızlı Bağlantılar

Bilgi

Bizi Takip Edin